Konut Balonu Patlar mı?

Konut balonunu patlattılar
Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Koçoğlu, son yıllarda konut sektörünün balon gibi büyüdüğünü, daha da büyürse patlayacağını ileri sürdü. Koçoğlu, inşaatın birçok sektörü peşinden sürüklemesi nedeniyle ekonominin lokomotifi olduğunun tartışılamayacağını ama son yıllardaki büyümenin sadece konutta yaşandığını, bunun da fayda yerine zarar getirebileceğini söyledi.

Adına ‘mortgage’ (tutsat) denilen ipoteğe dayalı, uzun vadeli ödemelerle konut edindirme sisteminin Avrupa ülkelerinde başarıyla uygulandığını vurgulayan Koçoğlu, "Orada çalışanların ortalama 2-3 bin dolar maaş aldığı, buna karşılık Türkiye’deki ücretlerin bunun yanında son derece komik kaldığı hesap edilmeliydi. Ödeyebilecek durumu olan da,
olamayan da konuta sarıldı" dedi.

‘Bankalar emlakçı olur’
Koçoğlu, konut sektörünün tıpkı balon gibi büyüdüğünü, daha da büyümesi halinde patlayabileceğini, bu sıkıntıların mortgage sisteminin hazırlıksız uygulanmasından kaynaklandığını ifade ederek, şöyle konuştu: "Başlangıçta ‘Başımı sokacak bir evim olsun’ diye bu sisteme yönelenlerin yanı sıra yatırım yapmak isteyenlerin de gözdesi gayrimenkul oldu. Bugünkü tabloda, bankaların, ödemeler tıkandığı takdirde gelecekte en büyük emlakçı olacakları endişesini taşıyorum.

Mortgage sistemi uygulanmaya başlamadan önce bunun sancılı olacağını söylemiştim. Çünkü, piyasadaki dengeleri arz-talep belirler. Talep birden artınca her yer konut oldu. Faiz indiriminde birbiriyle yarışan bankalar şimdi kredi faizlerini yükseltmeye başladı. Bir elin parmaklarıyla sayılabilecek kadar milli banka kaldı. Bu nedenle mortgage sistemine yabancı bankaların nasıl baktıkları önemli. Yüzde 1’in altında faizle hangi babayiğit banka kredi verecek. Daha birkaç yıl uygulama olmaz."

TOKİ amaca ulaşmıyor
Koçoğlu, yatırım amaçlı gayrimenkul satın almanın mevcut tabloda akıllıca iş olmadığını ifade ederek, konuşmasını şöyle tamamladı: "Toplu Konut İdaresi (TOKİ) planlı kentleşme ve dar gelirlileri konut sahibi yapma arzusuyla konut üretiyor. Bir evi olanlara, dar gelirlilere yönelik konutlardan edinme hakkı tanınmıyor, ancak yatırım olsun diye bundan faydalanmak isteyenler annesinin, babasının, kardeşinin adına tapu alıyor. Bu durumda, amaca ulaşılmıyor. TOKİ’nin konut üretmek yerine ucuz arsa üretmesinin maliyeye bağlı olarak fiyatı düşürür. Bu da kurumun misyonuna daha uygun."