Konut finansmanı sistemine ilişkin çeşitli kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun tasarısı nihayet Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlanıyor. Kanunla gelecek en büyük yenilik, şeffaflık.
Kamuoyunda mortgage kanunu olarak bilinen "Konut finansmanı sistemine ilişkin çeşitli kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun" tasarısı nihayet Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlanıyor. Bu kanun neden hazırlandı ve amacı nedir? Bu kanunun temel amacı vatandaşların nitelikli konut sahibi olabilmesi için gerekli finansmanı sağlayacak sağlıklı altyapıyı oluşturmaktır. Türkiye’de konut finansmanı 1990’lı yıllara kadar kamu kuruluşları tarafından sağlandı. 1950′ li yıllara kadar çok aktif olan Emlak Kredi Bankası’nın yanısıra 1950’lerden itibaren Sosyal Sigortalar Kurumu, 1976-80 döneminde Bağ-Kur, 1960’lardan itibaren Oyak gibi sosyal yardım kuruluşları 500 binden fazla konuta kaynak sağladı. Toplu konut fonunun oluşturulması ile beraber bir milyonun üstünde konutun finansmanına devlet tarafından destek olundu. Türkiye’de uygulanan konut edindirme amaçlı sistemler istikrarlı bir model oluşturamadı. Bu durumun bir çok nedeni var:
Makro ekonomik istikrarsızlık
Uygun maliyetli finansman kaynaklarının sınırlı olması ve sürekli bir kaynak yaratılamaması
Kamu tarafından sübvansiyonlu kurulan bu sistemlerin iyi yönetilememesi
Modellerin bir kısmının yanlış ve düzgün tesis edilememiş olması
Kurulan bu kamu bazlı konut finansman sistemlerinde kamu kaynakları doğru kullanılamadı.
Süubvansiyonlar doğru yerlere yönlendirilemedi. Kamunun destek olması gereken dar gelirli vatandaşlardan ziyade verilen kredilerin bir bölümü rant arayışında olan kesimlere yönlendirildi.
Sistemler şeffaf olamadı. Kamunun "vatandaşa destek olmak amacıyla" ne kadar para aktardığı bilinemiyor.
Oluşturulan kurumlar çok maliyetli çalıştı.
Türkiye’de bütün bunlar olurken gelişmiş ülkelerin yanısıra Şili, Meksika, Brezilya, Malezya, Kolombiya, Yunanistan gibi gelişmekte olan bir çok ülke piyasa bazlı etkin işleyen konut finansman sistemlerini kurdular.
Yeni mortgage kanunu, 1990’larda bankaların konut kredisi vererek başlattığı piyasa bazlı konut finansman sisteminin kalıcı, etkin ve sağlıklı bir hale getirilmesini, diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanan sistemlerin Türkiye’de kurulmasını sağlayacaktır.
HABER – BAHADIR TEKER / SABAH
Gönderinin son gücellemesi 5 Ağustos 2017 18:27