İnşaat sektöründeki hareketlilik müteahhitlik tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Deprem ve benzeri felaketler sonrasında sürekli gündeme gelen vasıfsız müteahhitler, inşaat sektöründen elini çekmek zorunda kalacak.AK Partili 40 milletvekilinin imzasıyla Meclis’e sunulan kanun teklifi, bireysel teşebbüslerin taahhüt işlerine girmesine engel oluyor. Bundan sonra ancak tüzel kişilik sahibi firmalar müteahhitlik yapabilecek. İş almak isteyen firmalara da en az 3 mühendis ve 1 mimar çalıştırma zorunluluğu getiriliyor. Son 5 yılda yaklaşık 1 milyon konutun yapıldığı Türkiye’deki müteahhitlerin yüzde 75’i kanun teklifinde öngörülen niteliklere sahip değil.
Mevcut yasalara göre müteahhitlik yapmak için ticaret odasına bir dilekçe vermek yeterli. Bu noktadan sonra müteahhit elindeki maddî imkânlar elverdiği sürece istediği ihaleye katılabiliyor.
AK Parti Çanakkale Milletvekili İbrahim Köşdere önderliğindeki vekillerin hazırladığı kanun teklifi, bu boşluğun giderilmesi için yasal çerçeve oluşturdu. Köşdere’nin TBMM’ye sunduğu teklif kanunlaştığında, müteahhitlik için Batı’da aranan standartlar Türkiye’de de aranmaya başlanacak. Teklifte öncelikle müteahhitliğin tanımı yapılıyor, ardından da bu işi yapmak için gerekli özellikler sıralanıyor. Buna göre, inşaat yapmak için öncelikle bir şirket kurulacak. Bu şirkette en az bir mimar ve inşaat, elektrik ve makine alanlarında ihtisas sahibi en az 3 mühendis görev yapacak. Müteahhitlik için istenecek sair özellikler ise şirket sermayesini tescil ettirmek, ticari amaçla faaliyette bulunmak, ilgili meslek odalarına kayıtlı bulunmak, üstlenilmiş inşaatla ilgili mali sorumluluk sigortası yaptırmak ve yapıyı imar durumuna ve zemin etüdüne uygun inşa etmek.
Meclis gündemine gelen kanun teklifi, bu sorunun önüne geçmeyi planlıyor. Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun’da değişiklik yapılmasını içeren teklifin Kurban Bayramı sonrasında komisyon ve Genel Kurul’a gelerek hızla kanunlaşacağını belirten İbrahim Köşdere, yeni düzenlemeyi, "Artık üç kuruşu olan bakkal veya kasap müteahhitlik yapamayacak." diye özetliyor. Türkiye’de binlerce mühendis ve mimarın işsiz gezerken parası olanların inşaat yaptığına dikkat çeken Köşdere, bu adaletsizliği ortadan kaldırmak, halka sağlam ve sağlıklı konutlar kazandırmak için söz konusu düzenlemeye gidildiğini belirtiyor. Köşdere, konuyla ilgili tüm sivil toplum kuruluşlarının onayını da aldıklarını vurguluyor. Müteahhitlerin bir bölümünün sadece para kazanmak için hiçbir sorumluluk almadan işe girdiklerini anlatan Köşdere, bu tür insanların vatandaşları mağdur ettiği görüşünde. Köşdere’nin verdiği bilgiye göre, Türkiye’de inşaatların yüzde 25’i müteahhit firmalar tarafından yürütülürken, yüzde 75’lik bir bölüm kendi sermayesiyle bu işi sürdüren kişiler tarafından yapılıyor. İnşaat işini ‘karşılıksız bir gelir kapısı’ olarak gören ‘sözde müteahhitler’ vatandaşı mağdur ediyor. Bazı vatandaşlar inşaatlara temelden girip parayı peşin yatırırken, inşaatın yarım kalması ve müteahhidin ortadan kaybolmasına şahit olabiliyor. Aynı şekilde imarda öngörülenden fazla kat yapan müteahhitler, bu daireleri vatandaşa normal fiyatla satıyor. Ancak inşaat bitip sorumlu kişi ortadan kaybolunca, daireleri alan kişilerin belediyeyle başı derde giriyor.
03.01.2006
HABER – HABİB GÜLER – ZAMAN
