Konut kredisi faizlerindeki yükseliş konut talebini yavaşlatırken, mortgage yasa tasarısının akıbeti merak ediliyor. Uzmanlar, mortgage sisteminin temelinde düşük faiz varsayımının olduğuna dikkat çekerek, "Bu rakamlarla mortgage mümkün değil" diye konuşuyor Mayıs ayının ortasında piyasalarda yaşanan hareketlenme ve döviz kurlarının yükselmesi ile birlikte bankalar peşpeşe konut kredisi faizlerini yükseltirken, gayrimenkul piyasasında bundan sonra neler olabileceğine ilişkin senaryolar üretiliyor. Ev almak isteyenlerin hevesini ve cesaretini kıran faiz oranları, 2005 yılında en canlı dönemini yaşayan ve rekor oranda büyüyen inşaat sektörünün duraklama dönemine girmesine neden oldu. Bu duraklama döneminin devam edip etmeyeceği tartışıladursun, sektörde en çok faizlerin daha fazla yükselip yükselmeyeceği, fiyatların düşüp düşmeyeceği, bu şartlar altında mortgage yasa tasarısının akıbeti konuşuluyor.
‘Domino etkisi olacak’
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Selim Akçaharman, faizlerin yükselmesinin domino taşları gibi bütün gayrimenkul piyasasını etkileyeceğini söylüyor. Bütün bankaların peşpeşe faiz oranlarını 1.30 seviyesine çıkardığına dikkat çeken Akçaharman, mevcut faiz rakamlarıyla bütün bankaların faizlerini artırmasının kaçınılmaz olduğuna işaret ediyor. Bu artışın konut kredilerine olan talebi durduğunu belirten Akçaharman, her 0.1 puanlık artışın aylık ödemelerde 100 YTL yükselişe neden olduğunu söyleyerek, "Türkiye’de zaten konut kredisi alarak ayda bin 500 YTL ödeyebilecek kesim sınırlı, bir de bu artışlar talebe iyice gem vurdu" diye konuşuyor.
‘Fiyatlar düşmek zorunda’
Yatırımcıların başka piyasalara kaydığını, özellikle dövize yatırımın arttığını dile getiren Akçaharman, şöyle konuşuyor: "Gayrimenkul piyasasında fiyatlar akıldışı artmıştı, bunun en temel nedeni de talebin çok arttığı günlerde arzın sınırlı olmasıydı. İnşaat sektöründe, doğası gereği, arz talebin 5-6 ay gerisinden gelir. İnsanlar baktı ki, çok muazzam bir talep var, arz artmaya başladı. Buna karşılık, talep azalmaya başladı. Bu durum, mutlaka fiyatları aşağı çekecektir.
‘Mortgage’dan söz eden kalmadı’
Faizlerin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda mortgage yasa tasarısı da rafa kalkar. Nitekim, Genel Kurul’a gelmesi gereken tasarıdan ses seda yok. Mortgage sisteminin gelmesi için yıllık faiz oranının yüzde 5-6 olması gerek. Bu şartlar altında da, inşaat şirketleri direk kendileri taksitlendirmeye başladılar. Vadeyi biraz daha kısa tutup, daha cazip olarak taksitlendirme yapıyorlar, ama bu yetmeyecek, fiyatları da aşağı çekeceklerdir."
